Reptielen of kruipdieren (Latijnse naam: Reptilia) zijn gewervelde koudbloedige dieren. Er bestaan 9100 soorten reptielen. Veel soorten reptielen die bij de mens bekend zijn, zijn al uitgestorven. Zo zijn dinosauriërs ook reptielen (vertaald uit het Latijns: verschrikkelijke hagedissen). Reptielen zijn de eerste dieren die begonnen met het leven op land. Tegenwoordig kunnen de reptielen onderverdeeld worden in vier ordes:
- Slangen en hagedissen (schubreptielen)
- Schildpadden
- Krokodillen
- Brughagedissen
Per orde zijn er veel heel veel verschillende soorten.
Het reptiel als huisdier
Voordat je een reptiel als huisdier aanschaft, moet duidelijk zijn wat je verwachtingen zijn. Als je een huisdier wilt hebben dat je kunt aaien en oppakken dan is een reptiel niet geschikt. Ook voor kinderen zijn reptielen eerder ongeschikt. Voor kinderen onder de vijf jaar kunnen reptielen zelfs gevaarlijk zijn. Reptielen dragen namelijk de salmonella bacterie met zich mee. Kinderen kunnen daarvan heel ziek worden.
Reptielen zijn dan geschikte huisdieren als je graag naar je huisdier kijkt. De volgende reptielen zijn toegestaan om te houden in Nederland:
gekko
hagedissen
leguanen
kameleons
kikkers
schildpadden
slangen
Per soort reptiel kan het wel zo zijn dat er andere regels kunnen bestaan over het houden van deze reptielen. Informeer ernaar voordat je besluit een van de genoemde reptielen aan te schaffen. Zo moet je bijvoorbeeld bij gifslangen beschikken over een speciale vergunning. Je kunt op de site van de CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Flora and Fauna) nagaan of je een vergunning nodig hebt. CITES controleert de internationale handel in bedreigde dier- en plantensoorten. CITES raadplegen.
Huisvesting reptiel
Bij het huisvesten van je reptiel zijn er meerdere mogelijkheden. Belangrijk is om je te realiseren dat als je een jong dier neemt, het reptiel de komende jaren nog flink zal groeien. Dit is bijvoorbeeld bij schildpadden het geval. Ook de Boa constrictor (wurgslang) kan als hij volwassen is erg groot worden (4 meter!).
Terrarium/Paludarium
Voor je reptiel is er de keuze tussen een terrarium of een paludarium. Voor waterschildpadden is een aquarium het meest geschikt. Zij leven namelijk in water en komen eigenlijk niet aan land.
Een terrarium is een geheel afgesloten kunstmatige leefomgeving. In plaats van het water (aqua) in een aquarium komt er alleen land (terra) voor in het terrarium. Er worden hoge eisen gesteld aan het inrichten van het terrarium. Het terrarium dient namelijk de natuurlijke leefomgeving van het reptiel zo goed mogelijk na te bootsen. Het is belangrijk dat je het terrarium al hebt ingericht voor je reptiel, voordat deze bij je thuis komt. Bij het inrichten van het terrarium komen belangrijke aspecten naar voren:
- Temperatuur: Door middel van een warmtelamp regel je de temperatuur in je terrarium. Als de warmte van onder dient te komen, is het beter een warmtemat aanschaffen.
- Luchtvochtigheid: Bij te weinig luchtvochtigheid bestaat het gevaar dat je reptiel uitdroogt. Bij te veel luchtvochtigheid kan de huid beschadigen. Door middel van een watersproeier regel je de luchtvochtigheid in het terrarium.
- Verlichting: Reptielen in het wild reguleren zelf hun lichaamstemperatuur via zonlicht. De ultraviolette stralen van de zon zorgen er ook voor dat het reptiel vitamine D aanmaakt wat belangrijk is voor de huid van het reptiel. Omdat reptielen als huisdier geen direct zonlicht opnemen, dien je voor een lamp te zorgen dat ultraviolet licht produceert.
- Schuilplaats: Reptielen moeten zich kunnen verstoppen of kunnen terugtrekken.
- Planten en stenen: Let op dat je geen scherpe stenen in het terrarium plaatst waar je reptielen zich aan kunnen verwonden. Je kunt de warmtelamp op een steen richten zodat je reptiel weet dat het zich op de steen kan opwarmen. Gebruik het liefst echte planten die stevig staan.
- Vers water: Voorzie het terrarium altijd met een bak water. Let er wel op dat je reptiel hierin niet kan verdrinken. Ververs het water ook geregeld.
Een paludarium is hetzelfde als een terrarium, alleen komt er zowel een gedeelte water als een gedeelte land voor in het paludarium. Daarom is een paludarium geschikt voor reptielen die zowel op het land als in het water leven. Hagedissen, kikkers en schildpadden zijn zulke reptielen.
Zieke reptielen
In de diergeneeskunde bestaat geen mogelijkheid voor de dierenarts om zich te specialiseren in reptielengeneeskunde. Dierenartsen die verstand hebben van zieke reptielen, zullen zich vaak zelf verdiept hebben in de geneeskunde van reptielen. Als je denkt dat je reptiel ziek is, zorg er dan voor dat je een reptielenarts bezoekt. Het kan zijn dat je hiervoor verder zult moeten reizen. Per soort reptiel bestaan er andere symptomen, maar hier geven we je een korte lijst met enkele algemene symptomen waaraan je een ziek reptiel kunt herkennen:
- Diarree
- Geen eetlust
- Ingevallen ogen
- Kromme poten
- Lusteloosheid
- Slijm rondom de bek
Vaak heeft ziekte te maken met voeding en hygiëne. Mineralen- en vitaminentekort kunnen voor ziekte zorgen, maar parasieten en wormen ook. Als je reptiel overduidelijk ziek is, dan is het vaak al te laat. Raadpleeg bij twijfel daarom altijd een reptielenarts.